Her çocuk zaman zaman duygusal iniş çıkışlar yaşayabilir. Ancak bazı davranışlar, çocuğun psikolojik dünyasında daha derin bir sıkıntının işareti olabilir. Psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri, erken fark edilip doğru bir şekilde ele alındığında, çocuğun sağlıklı gelişimine büyük katkı sağlanabilir.
Çocuklarda Psikolojik Sorunlar Neden Görülür?
Çocuklar, yaşadıkları duygusal zorlukları genellikle sözel olarak ifade etmekte zorlanırlar. Bu yüzden yaşadıkları travmalar, korkular, stres, ihmal ya da aile içi çatışmalar, onların davranışlarına yansır. Ayrıca okulda zorbalık, dikkat eksikliği, sosyal izolasyon ya da öğrenme güçlüğü gibi çevresel faktörler de psikolojik sorunları tetikleyebilir.
Psikolojisi Bozuk Çocuğun En Yaygın Belirtileri
Ani ve Nedensiz Duygu Değişimleri
Çocuklarda zaman zaman ruh hali değişimleri normal olsa da, bu değişimler ani, yoğun ve sık tekrar ediyorsa dikkat edilmelidir. Örneğin bir çocuk gün içinde bir anda neşeliyken aniden öfke patlamaları yaşayabilir, ağlama krizine girebilir ya da tamamen içine kapanabilir. Bu tür duygu geçişleri, çocuğun duygularını düzenleyemediğini ve iç dünyasında karmaşa yaşadığını gösterebilir.
Bu durum genellikle stres, bastırılmış korkular, güven eksikliği ya da yaşanmış bir travmanın etkisiyle ortaya çıkar. Özellikle okul çağı çocuklarında duygusal patlamalar, özsaygı sorunları veya aile içi iletişim problemleriyle ilişkili olabilir. Ebeveynlerin bu ani değişimleri gözlemlemesi ve yargılamadan anlamaya çalışması son derece önemlidir.
Aşırı İçine Kapanıklık veya Aşırı Hareketlilik
Bazı çocuklar sosyal ortamlarda konuşmaktan kaçınır, göz teması kurmaz ve kendi dünyasına kapanır. Bu durum, özgüven eksikliği, sosyal anksiyete veya yaşanmış olumsuz deneyimlerin etkisiyle gelişebilir. Aşırı içe kapanıklık, çocuğun duygusal ihtiyaçlarını ifade edememesi anlamına gelir.
Bunun tam zıttı olarak bazı çocuklar ise aşırı hareketli, dürtüsel ve kontrolsüz davranışlar sergileyebilir. Dikkat çekmeye çalışma, sürekli yer değiştirme, kurallara karşı gelme gibi durumlar sıklıkla hiperaktivite bozukluğu, anksiyete ya da ailede sınırların net belirlenmemesiyle ilişkili olabilir.
Felicita Psikoloji olarak, bu tür uç davranışları yalnızca birer “yaramazlık” olarak görmek yerine altında yatan sebepleri bilimsel yaklaşımla değerlendirmeyi öneriyoruz.
Uyku ve Yeme Düzeninde Bozulmalar
Çocuğun sağlıklı gelişimi için düzenli uyku ve dengeli beslenme, temel ihtiyaçlardandır. Ancak psikolojik sorunlar bu iki düzeni ciddi şekilde bozabilir. Özellikle:
-
Geceleri kabus görme veya gece uyanmaları
-
Uykuya dalamama, sabah uykudan bitkin kalkma
-
Aşırı iştahsızlık veya sürekli atıştırma isteği
-
Tek tip beslenme alışkanlıkları (yalnızca bir gıdaya saplanma)
Bu belirtiler, çocuğun zihinsel stres altında olduğunu gösterebilir. Uyku ve yeme alışkanlıklarındaki ani değişimler, çocuğun çevresindeki bir değişime (okul, boşanma, taşınma gibi) ya da içsel bir çatışmaya verdiği tepki olabilir.
Davranışsal Sorunlar ve Agresyon
Çocuklar içsel sıkıntılarını bazen sözle değil, davranışla ifade eder. Sürekli kavga eden, oyuncakları kıran, evde ya da okulda saldırganlık sergileyen çocukların bu davranışlarının arkasında genellikle:
-
Bastırılmış öfke
-
İlgisizlik ve yalnızlık hissi
-
Aile içi şiddet veya çatışmalar
-
Geçmişte yaşanmış bir travma
gibi sebepler yatar. Agresif davranışlar çocuğun aslında yardım çığlığıdır. Bu noktada sadece davranışı değil, davranışın arkasındaki duyguyu anlamak gerekir. Psikolog Oğuzhan Kaplan bu tür durumlarda ailelerle birlikte çalışarak çocuğun güvenli bağlanma kurabilmesine yardımcı olmaktadır.
Ayrılık Kaygısı ve Aşırı Bağlılık
Çocukların ebeveynlerine bağlanması normaldir. Ancak bu bağ, sağlıklı bir sınırın ötesine geçtiğinde çocuğun bağımsızlaşması zorlaşır. Örneğin:
-
Okula gitmek istememe
-
Anne-babadan ayrıldığında ağlama nöbetleri
-
Gece yalnız yatamama
-
Sürekli fiziksel temasa ihtiyaç duyma
gibi davranışlar, ayrılık anksiyetesinin ya da güven duygusundaki eksikliğin göstergesi olabilir. Bu durum genellikle okul öncesi yaş grubunda yoğun görülür ancak ilkokul ve ergenlik döneminde de devam ediyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Okul Başarısında Düşüş ve Dikkat Dağınıklığı
Daha önce okulda başarılı olan bir çocuğun birden bire derslerden uzaklaşması, ders başarısında düşüş yaşaması ya da dikkat süresinin kısalması, duygusal bir problemin yansıması olabilir. Bu gibi durumlarda çocuğu sadece “tembel” ya da “ilgisiz” olarak etiketlemek yerine onun duygusal dünyasında ne yaşadığını anlamaya çalışmak gerekir.
Bu tür değişimlerin altında çoğu zaman:
-
Akran zorbalığı
-
Aile içi huzursuzluk
-
Kendine güven eksikliği
-
Öğrenme güçlüğü veya dikkat eksikliği bozukluğu
gibi durumlar olabilir. Felicita Psikoloji olarak çocukların akademik başarısını sadece rakamsal değil, bütüncül bir gelişim ekseniyle değerlendiriyoruz.
Kendi Kendine Konuşma, Yoğun Korkular ve Takıntılı Davranışlar
Bazı çocuklar yaşadıkları içsel stresi ve kafa karışıklığını hayali arkadaşlarla konuşarak ya da kendi kendine tekrar eden ifadeler kullanarak dışa vururlar. Bu durum, onların zihinlerinde yoğun kaygı yaşadıklarını gösterebilir.
Ayrıca:
-
Sürekli aynı oyuncağa bağlılık
-
Belirli nesnelere dokunmadan rahat edememe
-
Sayı sayma, el yıkama gibi tekrarlayan davranışlar
gibi takıntılı davranışlar, anksiyete bozukluğu veya obsesif kompulsif eğilimlerin belirtisi olabilir. Bu noktada çocuğun eleştirilmeden, korkutulmadan uzman tarafından değerlendirilmesi çok önemlidir.
Felicita Psikoloji ile Çocuğunuzu Anlamaya Bir Adım Daha Yaklaşın
Felicita Psikoloji olarak çocukların ruhsal gelişimini yakından takip ediyor, onların yaşadığı duygusal sorunları bilimsel ve empatik yaklaşımlarla ele alıyoruz. Çocukların yaşına uygun terapi yöntemleriyle, hem çocuğa hem de aileye özel çözümler sunuyoruz.
Psikolog Oğuzhan Kaplan ile Birebir Çocuk Danışmanlığı
Psikolog Oğuzhan Kaplan, çocuk psikolojisi alanında edindiği deneyimle birlikte özellikle duygusal bozukluk, kaygı, uyum sorunları ve travma sonrası süreçlerde ailelere ve çocuklara etkin destek sağlamaktadır. Sakarya’da profesyonel psikolojik destek arayan ebeveynler için, çocuklarının ruh sağlığı konusunda doğru adımı atmak büyük önem taşır.
Ne Zaman Profesyonel Yardım Almalısınız?
Aşağıdaki durumları düzenli olarak gözlemliyorsanız, mutlaka bir uzmandan yardım almanız önerilir:
-
Belirtiler 2 haftadan uzun sürüyorsa
-
Günlük hayatı ve okul yaşantısını olumsuz etkiliyorsa
-
Aile içi iletişimi zedeliyorsa
-
Çocuğun kendine zarar verme davranışları gözlemleniyorsa
Unutmayın: Çocukların çoğu, iç dünyalarını anlatacak doğru bir alan bulamadığında bu duyguları davranışa dökerek ifade eder. Bu nedenle erken müdahale çok önemlidir.
Çocuğunuzun davranışlarındaki değişimleri göz ardı etmeyin. Sessizleşen, içe kapanan ya da öfkelenen bir çocuk, aslında “Beni fark et” diyor olabilir. Felicita Psikoloji olarak, çocukların duyulmasına ve anlaşılmasına destek oluyoruz.
Siz de çocuğunuzun yaşadığı zorluklara profesyonel bir destekle yaklaşmak istiyorsanız, Psikolog Oğuzhan Kaplan ile görüşerek bu süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetebilirsiniz.
